Anasayfa /
Kanun Yararına Temyiz SSS
Adli Yargı Mahkemelerinden verilen kararlara ilişkin olarak kanun yararına temyiz yoluna Adalet Bakanlığı veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından müracaat edilir. Adalet Bakanlığına tanınmış yetkinin kullanılmasına ilişkin işlemler ise Genel Müdürlüğümüz tarafından yerine getirilmektedir.
İdari Yargı Mahkemelerinden verilen kararlar aleyhine kanun yararına temyiz yoluna bakanlıkların göreceği lüzum üzerine Danıştay Başsavcılığınca müracaat edilir. Danıştay Başsavcılığı göreceği lüzum üzerine herhangi bir merciin talebi olmadan da kanun yararına temyiz yoluna müracaat edebilmektedir.
İstinaf/temyiz sınırının altında kalması nedeniyle istinaf/temyiz edilemeyen kararların kanun yararına temyiz incelemesine konu edilmesi mümkün bulunmakla beraber kanun yararına temyiz edilen hüküm hakkında verilecek karar hükmün hukuki sonuçlarını değiştirmemekte, tarafların lehine veya aleyhine hiçbir sonuç doğurmamaktadır.
Tarafı olduğunuz kararın temyiz/istinaf edilemeyen kararlardan olması ya da süresi içinde istinaf/temyiz edilmemesi nedeniyle istinaf/temyiz talebinin reddedilmesi durumlarında da kararınız hakkında kanun yararına temyiz incelemesi yapılmasını talep edebilirsiniz. Ancak Yargıtay kararı hükmün hukuki sonuçlarını değiştirmemekte, tarafların lehine veya aleyhine hiçbir sonuç doğurmamaktadır.
Bölge Adliye Mahkemesi/Yargıtay incelemesinden geçmeden kesinleşmiş olan kararlar aleyhine kanun yararına temyiz yoluna gidilebilir.
Bilindiği gibi, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 363 üncü maddesine göre ancak kesin olarak verilen hükümlerle, niteliği bakımından yürürlükteki hukuka aykırı bir sonucu ifade eden ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşmiş bulunan hükümler hakkında kanun yararına temyiz yoluna başvurulabilir.
İstinaf/Temyiz incelemesinden geçen ve esası hakkında karar verilen bir dosyanın kanun yararına temyiz edilmesi hukuken mümkün bulunmamaktadır.
İstinaf/Temyiz incelemesinden geçen ve esası hakkında karar verilen bir dosyanın kanun yararına temyiz edilmesi hukuken mümkün bulunmamaktadır.
Kanun yararına temyizin amacı, Bölge Adliye Mahkemesi/Yargıtay incelemesinden geçmemiş olan kararların hukuka aykırılığının saptanması halinde, kararın yanlış olduğunun, yasanın kesin hükümde belirtildiği biçimde uygulanamayacağının açıkça duyurularak, mahkemelerin uyarılmasına yönelik bulunmakta, hükmün hukuki sonuçlarını değiştirmemekte, tarafların lehine veya aleyhine hiçbir sonuç doğurmamaktadır.
Kanun yararına temyiz, kesinleşmiş ya da kesin şekilde verilmiş olan kararın sonucunu değiştirir mi?
Kanun yararına temyiz hükmün hukuki sonuçlarını değiştirmemekte, tarafların lehine veya aleyhine hiçbir sonuç doğurmamaktadır.
Kanun yararına temyizin amacı, Bölge Adliye Mahkemesi/Yargıtay incelemesinden geçmemiş olan kararların hukuka aykırılığının saptanması halinde, kararın yanlış olduğunun, yasanın kesin hükümde belirtildiği biçimde uygulanamayacağının açıkça duyurularak, mahkemelerin uyarılmasına yöneliktir.
Bakanlığımızca aynı konuda daha önce kanun yararına temyiz yoluna başvurulmuş olduğu durumlarda, kanun yararına temyizin, hükmün hukuki sonuçlarını değiştirmemesi ve amacı da göz önüne alınarak aynı mahiyetteki hükümler hakkında kanun yararına temyiz yoluna başvurulmamaktadır.
Kanun yararına temyiz edilmek suretiyle bozulan mahkeme kararları Resmî Gazete'de yayımlanmaktadır. Ayrıca ilgililer kanun yararına temyiz kararlarına E-Devlet-Vatandaş Portal 'dan üzerinden ulaşabilirler.
Usul ve yasaya uygun olduğu değerlendirilen mahkeme kararları,
Kesinleşmemiş olan mahkeme kararları,
İstinaf incelemesinden esası değerlendirmek suretiyle geçmiş olan mahkeme kararları,
İstinaf/Temyiz incelemesinden esası değerlendirilmek suretiyle geçmiş olan mahkeme kararları,
İcra hâkimliğinin mahkeme hüviyetinde baktığı istihkak davaları ile ihalenin feshi taleplerinin reddi kararları veya cezaya ilişkin hükümleri haricindeki kararları,
Tedbir niteliğindeki kararlar,
Hâkimin delilleri takdiri kapsamında kalan kararlar,
Daha önce aynı konuya ilişkin olarak kanun yararına temyiz edilmiş ve bozularak Resmî Gazete'de ilan edilmiş olan kararlar,
Kanun yararına temyiz edilmemektedir
Kesinleşmemiş olan mahkeme kararları,
İstinaf incelemesinden esası değerlendirmek suretiyle geçmiş olan mahkeme kararları,
İstinaf/Temyiz incelemesinden esası değerlendirilmek suretiyle geçmiş olan mahkeme kararları,
İcra hâkimliğinin mahkeme hüviyetinde baktığı istihkak davaları ile ihalenin feshi taleplerinin reddi kararları veya cezaya ilişkin hükümleri haricindeki kararları,
Tedbir niteliğindeki kararlar,
Hâkimin delilleri takdiri kapsamında kalan kararlar,
Daha önce aynı konuya ilişkin olarak kanun yararına temyiz edilmiş ve bozularak Resmî Gazete'de ilan edilmiş olan kararlar,
Kanun yararına temyiz edilmemektedir
İcra hâkimliğinin mahkeme hüviyetinde baktığı istihkak davaları ile ihalenin feshi taleplerinin reddi kararları veya cezaya ilişkin hükümleri müstesna olmak üzere takip hukuku ile ilgili kararları, esas hak ve taraflar yönünden kesin hüküm teşkil etmediğinden, bu kararlar aleyhine kanun yararına temyiz yoluna başvurulamaz.
İcra hâkimliğinin mahkeme hüviyetinde baktığı istihkak davaları ile ihalenin feshi taleplerinin reddi kararları veya cezaya ilişkin hükümleri diğer şartların uygun olması halinde kanun yararına temyize konu edilebilmektedir.
Tedbir kararları maddi anlamda kesin hüküm teşkil eden nihai kararlar niteliğinde olmadıklarından bu kararlar aleyhine kanun yararına temyiz yoluna müracaat edilememektedir.
Mahkeme kararları aleyhine istinaf/temyiz süresi, kararın usulüne uygun olarak taraflara tebliği ile işlemeye başlar. Mahkemece hükmün taraflara usulüne uygun olarak tebliğ olunması yasa gereği olup, Tebligat Kanununa uygun olarak tebliğ olunmayan kararın kesinleşmiş olduğundan söz edilemez.
Bilindiği gibi, hükmün kanun yararına temyiz mahkemelerin uyarılmasına yönelik olup, ilgililerin lehine ve aleyhine herhangi bir sonuç doğurmadığından, kararın usulüne uygun tebliği halinde tarafların yasal istinaf/temyiz süresi içinde sonuca etkili bir kanun yolu olan olağan istinaf/temyiz yoluna başvurmaları mümkün bulunmaktadır.
Bu itibarla, HMK’nın 363 üncü maddesi gereğince, kesinleşmemiş kararlar hakkında kanun yararına temyiz incelemesi yapılamamaktadır.
Bilindiği gibi, hükmün kanun yararına temyiz mahkemelerin uyarılmasına yönelik olup, ilgililerin lehine ve aleyhine herhangi bir sonuç doğurmadığından, kararın usulüne uygun tebliği halinde tarafların yasal istinaf/temyiz süresi içinde sonuca etkili bir kanun yolu olan olağan istinaf/temyiz yoluna başvurmaları mümkün bulunmaktadır.
Bu itibarla, HMK’nın 363 üncü maddesi gereğince, kesinleşmemiş kararlar hakkında kanun yararına temyiz incelemesi yapılamamaktadır.
Bir hükmün kesinleştiğini gösteren kesinleşme şerhinin aksinin ispatlanması, kaldırılması ve değiştirilmesi mümkündür. Kesinleşme şerhine rağmen yapılmamış tebligatlar yapılarak mahkemece bu durum kararlara ek olarak şerh edilmektedir.
Adalet Bakanlığı kanun yararına temyiz yoluna müracaat etme yetkisini Bölge Adliye Mahkemesi/Yargıtay incelemesinden geçmemiş olan kararların hukuka aykırılığının saptanması halinde, kararın yanlış olduğunun, yasanın kesin hükümde belirtildiği biçimde uygulanamayacağının açıkça duyurulması amacına yönelik olarak takdir etmekte olup Bakanlığı zorlayıcı herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Bakanlığımızca aynı konuda daha önce kanun yararına temyiz yoluna başvurulmuş olduğu durumlarda, kanun yararına temyizin, hükmün hukuki sonuçlarını değiştirmemesi ve amacı da göz önüne alınarak aynı mahiyetteki hükümler hakkında kanun yararına temyiz yoluna başvurulmamaktadır.
Bir karar için geçerli olan temyiz sebeplerinin tamamı her zaman kanun yararına temyiz sebebi olarak kabul edilmediği gibi delillerin takdiri ve değerlendirilmesi de tamamen mahkemeye ait bulunmaktadır. Delillerin takdiri ve değerlendirilmesi kapsamında olduğu anlaşılan kararlar hakkında kanun yararına temyiz yoluna başvurulmamaktadır.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun 363 üncü maddesine göre ilk derece mahkemelerinin kesin olarak verdikleri kararlar ile istinaf incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına ve bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla kesin olarak verdikleri kararlar ile yine bu sıfatla verdikleri ve temyiz incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan hükümler hakkında kanun yararına temyiz yoluna başvurulabilir.
Kanun yararına temyizin amacı, istinaf veya temyiz incelemesinden geçmemiş olan kararların hukuka aykırılığının saptanması halinde, kararın yanlış olduğunun, yasanın kesin hükümde belirtildiği biçimde uygulanamayacağının açıkça duyurularak, mahkemelerin uyarılmasına yönelik bulunmakta, hükmün hukuki sonuçlarını değiştirmemekte, tarafların lehine veya aleyhine hiçbir sonuç doğurmamaktadır.
Kanun yararına temyizin amacı, istinaf veya temyiz incelemesinden geçmemiş olan kararların hukuka aykırılığının saptanması halinde, kararın yanlış olduğunun, yasanın kesin hükümde belirtildiği biçimde uygulanamayacağının açıkça duyurularak, mahkemelerin uyarılmasına yönelik bulunmakta, hükmün hukuki sonuçlarını değiştirmemekte, tarafların lehine veya aleyhine hiçbir sonuç doğurmamaktadır.